Na het Rikken-debat, het Rikken-verslag

Op de sociale media, met name Twitter, stoot je makkelijk al eens op een boude uitspraak van een Rik, het weze Torfs of Van de Walle. Beide heren zijn immers niet te verlegen om eens ferm hun gedacht te zeggen of een ander een flinke veeg uit de pan te geven. Ze doen dat dan elk in hun geheel eigen stijl: Torfs in bevlogen formuleringen met een vlijmscherp vleugje humor, Van de Walle dan weer in rationele rectorstijl met droge accuraatheid. Die twee stijlen zetten wij samen met uitgeverij Ertsberg bij elkaar en tegenover elkaar.

Alles begon met een twee van Rik Van de Walle over het nieuwe boek ‘Tijdgeest’ van Rik Torfs. In zijn tweet laakte de rector de veel te sombere kijk van de kerkjurist op de jeugd en de toekomst. Dat was meteen ook de opening van het debat dat plaatsvond in het Gentse kunstencentrum VierNulVier, de voormalige Vooruit.

Rector Van de Walle legde zijn tweet nog eens uit en stelde dat hij het boek van Torfs gelezen had en zich in wezen heel goed kon vinden in de analyse die de kerkjurist daarin maakte over de tijd waarin we leven. Alleen het defaitistische besluit van Torfs, daar kan Van de Walle zich niet in vinden. Torfs ontkende stellig dat er een sombere ondertoon in zijn boek zit en repliceerde dat hij net heel veel vertrouwen heeft in de toekomst en in de jongere generaties. Het is eerder het heden waar Torfs zich zorgen over maakt. Een heden waarin de vrije meningsuiting, één van de hoogste goeden van onze Westerse samenleving, sterk onder druk staat. Waarmee meteen de brug kon gemaakt worden naar het veelbesproken ‘woke’.

Van de Walle wierp tegen dat hij in zijn omgeving nergens enige inperking van de vrije meningsuiting zag. Integendeel, volgens hem was er bijna nooit eerder zoveel botsing van meningen als vandaag, niet in het minst door toedoen van sociale media. Maar Torfs bracht in herinnering hoe bijvoorbeeld tijdens corona ‘dissdente’ stemmen systematisch gesmoord werden, terwijl andere -om Van Ranst niet te noemen- overvloedig aan bod kwamen. De kerkjurist maakte zich ook de bedenking dat als “rare mensen met rare meningen zelfs op universiteiten niet meer welkom waren, waar dan wel?”

Rector Van de Walle hield vol dat er aan ‘zijn’ universiteit van Gent wel degelijk ruimte was voor uiteenlopende meningen. Waarop Torfs hem de naam van de niet onbesproken professor klinische psychologie Mattias Desmet voor de voeten wierp. Van de Walle bracht dan in herinnering dat de professor in een praatprogramma gelogen had over openhartoperaties die in België zouden gebeuren onder hypnose en zonder verdoving. Professor Desmet heeft inderdaad achteraf toegegeven dat hij dat gewoon verzonnen had, wat voor Van de Walle toch wel reden genoeg is hem op zijn minst op het matje te roepen en wat nauwer in de gaten te houden. Leugens zijn immers geen meningen, zo stelde de rector.

Het debat vergleed bij wijlen in intellectualistisch gepeins, maar wist niettemin overwegend toch te boeien, niet in het minst door de gekende, ietwat venijnige, maar altijd toch wel grappige sneren van Rik Torfs, die voor de nodige show zorgden. Ondanks zijn droge houterigheid weet Torfs hoe hij een publiek moet bespelen, terwijl rector Van de Walle eerder voor een aula leek les te geven.