Ik ben vader van twee jonge kinderen, jurist en federaal ambtenaar. Samen met mijn vrouw wonen we in het Oost-Vlaamse De Pinte. In mijn vrije tijd leer ik cello spelen en volg lessen Indonesisch. Ik hou van cijfers, reizen, uit eten gaan en een pint pakken met vrienden. 

Ik ben budgetbewust, en één blik op een gezinsbudget leert dat de belangrijkste kostenpost, goed voor ruim de helft van de inkomsten, onze overheid is. De overheid eigent zich, vaak achter de schermen, best wel een belangrijke plek toe in ons leven.

De overheid bestaat voor en door ons. Wij kennen meer dan de helft van ons budget toe aan de overheid, verwachten dat dit geld goed beheerd wordt, en dat er een goede openbare dienstverlening tegenover staat. Dat laatste is de taak van politici.

Maar de generatie politici die ik sinds het begin van deze eeuw volg, schiet in mijn ogen tekort. In tegenstelling tot het evenwicht tussen inkomsten en uitgaven dat we in ons gezin elke maand goed bewaken, geeft onze overheid meer uit dan wat er binnen komt. Niet eenmalig, maar elk jaar opnieuw, zonder uitzonderingen. Het budget wordt in ons land niet goed beheerd. En dat is belangrijk, want het is elke maand de belangrijkste kostenpost van ons allen. Behalve de Franse, kost geen enkele overheid meer dan onze Belgische. Dus het kan weldegelijk goedkoper!

Naast goedkoper kan het natuurlijk ook beter. Het één sluit het ander niet uit. We moeten de ambitie hebben om ons te spiegelen aan de Scandinavische landen. Die ambitie is er vandaag niet. Onderwijs, zorg, migratiebeleid, justitie, klimaatbeleid… er zijn veel thema’s waarop onze overheid het een stuk beter kan en moet doen.

De vraag is hoe we rond de belangrijkste thema’s structureel grotere stappen vooruit kunnen zetten. 

Bij het beantwoorden van die vraag is het belangrijk om te begrijpen wat ons daar vandaag in tegenhoudt. Onbekwame politici is één factor – maar misschien niet eens de belangrijkste. Het is niet zo dat politici in andere landen (in Nederland bv.) spectaculair meer bekwaam zijn dan bij ons.

Binnen België zijn er fundamentele verschillen tussen hoe we in het noorden en in het zuiden naar bepaalde thema’s kijken. 

Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, want je kan dat soort zaken doorspreken. Alleen gebeurt dat doorspreken in België niet met elkaar. Dat gebeurt vandaag zo goed als alleen binnen de eigen taalgroep. Logisch ook, want politici kijken niet over de grenzen van waar ze verkiesbaar zijn. 

En dan is er natuurlijk ook de taalbarrière die niet onderschat mag worden. Bij burgers én politici.

Zo leven we alone together in dit land, en zo wordt er vaker naast dan met elkaar gepraat. Dat is jammer, voornamelijk omdat het resultaat slecht beleid is. Slecht beheer van meer dan de helft van waar u en ik voor werken.

Wat zijn daar dan de oplossingen voor?

Eén grote kieskring voor wat het federaal niveau betreft, lijkt me een goede start. Op die manier kunnen federaal verkozenen stemmen winnen én verliezen over de taalgrens heen. 

Verder moeten we ook aanvaarden dat de gescheiden bubbels er weldegelijk zijn, en dat beleid op maat van de burger (in het noorden én in het zuiden) noodzakelijk is. Deelstaten hebben nu al bevoegdheden, dat klopt. En het Vlaams beleid is ook niet altijd top, om het eufemistisch uit te drukken. Dat klopt zeker. 

De systeemfout in onze staatsstructuur is dat de deelstaten zo goed als niet financieel verantwoordelijk zijn voor hun beleid. Belastingen worden federaal verzameld en vervolgens volgens vastgelegde verhoudingen verdeeld onder de deelstaten. Dat systeem maakt dat deelstaten met financieel rampzalige beleidsideeën daar financieel eigenlijk amper op afgestraft zouden worden, en omgekeerd dat deelstaten met uiterst efficiënte beleidsideeën daar ook eigenlijk amper de voordelen van voelen. Met andere woorden, geen van de deelstaten heeft er eigenlijk belang bij om goed te besturen. En dat vloeit voort uit de aard van de staatsstructuur.

De oplossing voor dat probleem is heel eenvoudig: de deelstaten moeten financieel autonoom worden voor de bevoegdheden die ze uitoefenen.

Bovenstaande is de essentie van hoe ik naar onze Belgische politiek kijk, en mijn motivatie om mijn steentje bij te dragen binnen Vista.